Elinizdeki bu kitap, Ziya Gökalp’i yalnız döneminin bir fikir ve aksiyon adamı değil, farklı disiplinlere etkileri günümüze dek uzanan, bir düşünce sisteminin merkezi olarak ele almaktadır. Eser adında da vurgulandığı üzere, bu çalışma üç ana eksen etrafında şekillenmektedir: millet, hars ve mefkûre. Gökalp’e göre millet; dil, din, ahlâk ve estetikçe müşterek olan, yani aynı terbiyeyi almış fertlerden oluşan cemiyettir. Yani milleti, kültür, terbiye ve duygu birliği bir arada tutmaktadır. Hars ise milletindin, dil, ahlâk, estetik zevk, örf ve âdetlerinden oluşan millî kültürüdür. Bu iki unsurun tamamlayıcısı milletin geleceğe yönelik ortak hedefi ve kurucu ülküsü olan mefkûredir. 

Kitaptaki yazılar, bu üç kavramın yalnızca Gökalp’in kendi metinlerindeki anlamını değil, Türk düşünce tarihindeki süreklilik ve dönüşüm hatlarını da takip etmektedir. Bu bağlamda, makaleler Gökalp’in fikrî dünyasının farklı yönlerini incelemekte; tarih, sosyoloji, edebiyat ve iktisat gibi disiplinler ekseninde yeni okuma denemeleri ortaya koymaktadır.